Skład wody mineralnej. Jak wybrać dobrą wodę i w jaki sposób czytać etykiety?

Nasz organizm składa się głównie z wody. Ciecz ta jest także niezbędna do prawidłowego przebiegu szeregu procesów zachodzących w ciele. Między innymi wspomaga detoksykację i usuwanie opuchlizny spowodowanej – o ironio – nagromadzeniem się wody w organizmie.

Dietetycy podkreślają, że każdy z nas powinien wypijać około 1,5 do 2 litrów wody dziennie. Dokładna ilość uzależniona jest od naszych gabarytów oraz aktywności (zapotrzebowanie na wodę u osób ćwiczących jest większe). Który wariant cieczy powinniśmy wybierać i jaki skład powinna mieć dobra woda mineralna? Jakich szukać minerałów? Których związków unikać?

Czym jest woda mineralna?

Słownik hydrogeologiczny (Dowgiałło, Kleczkowski, Macioszczyk, Różkowski red. PIG, Warszawa, 2002) podaje, że wodą mineralną możemy nazwać jedynie ciecz zawierającą minimum 1000 mg/dm³ rozpuszczonych składników stałych. Elementy te występują w formie jonów naładowanych dodatnio (kationów) bądź ujemnie (anionów). Prócz składników mineralnych, w wodzie znajdziemy również naturalne gazy takie, jak siarkowodór i dwutlenek węgla. Ten ostatni odpowiedzialny jest za występowanie charakterystycznych bąbelków.

Jak wybrać wodę mineralną?

Podejmując decyzję o zakupie wody mineralnej powinniśmy przede wszystkim kierować się zawartością. Co to oznacza? Czytajmy etykiety. Warto znać poszczególne składniki mineralne, które znajdziemy w butelce, a co najważniejsze – ich wpływ na nasze zdrowie.

Niezbędna jest także wiedza na temat tego, czego potrzebuje nasz organizm. W przypadku jednak, gdy nie znamy dokładnie poziomu określonych składników we krwi, warto stosować metodę prób i błędów. Kupujemy wówczas butelkę wody o danym składzie i sprawdzamy, jak się po niej czujemy.

Skład wody mineralnej

Pierwiastki zawarte w wodach mineralnych podzielić można na trzy grupy w zależności od ich stężenia.

Zawartość składników mineralnych decyduje o właściwościach wody i jej wpływie na nasz organizm. Dzięki znajomości tych zasad jesteśmy w stanie poprawić stan zdrowia, a także zapobiec ewentualnym, negatywnym skutkom stosowania określonych gatunków wód.

Makroskładniki

Wśród minerałów, które występują w wodach w dużych ilościach, wymienić warto jony wodorowęglanowe, siarczanowe, magnezowe czy wapniowe. Makroskładniki pełnią ważne funkcje w ludzkim organizmie, wchodząc w szereg przemian i wspomagając budowę rozmaitych struktur. Przyjmowanie ich z wodą mineralną może przyczynić się do poprawy samopoczucia i wydolności.

Siarczany w wodzie

Siarka odgrywa istotną rolę w organizmie ludzkim, wchodząc w skład wielu enzymów i wpływając na przebieg szeregu procesów zachodzących w komórkach. Siarczany wspomagają trawienie, przyspieszają przemianę materii, a także regulują pracę woreczka żółciowego. O tym, w jaki sposób jony oddziałują na ciało, decyduje nie tylko ich rodzaj, ale także stężenie.

Co istotne siarczany wykazują pozytywny wpływ przy stężeniu około 250 mg/l wody, z kolei wypicie wody zawierającej ponad 600 mg/l może skończyć się biegunką. Reakcja ta ma charakter indywidualny i zależy od predyspozycji organizmu.

Wodorowęglany w wodzie

Wodorowęglany należą do minerałów odgrywających istotną rolę w naszym organizmie. Związki te przydać się mogą nazajutrz po suto zakrapianej imprezie. Jony wodorowęglanowe pomagają bowiem pozbyć się efektów zatrucia alkoholowego. Wody zawierające ten składnik wspomagają procesy trawienne, a także wspierają regulację ilości kwasu żołądkowego.

Co więcej, zaobserwowano także, że HCO-3 przyczyniają się do obniżenia poziomu acetonu oraz glukozy we krwi i moczu oraz wspomagają wydzielanie insuliny. Warto jednak zwrócić uwagę na ilość wodorowęglanów w wodzie mineralnej i dostosować ją do stanu zdrowia. Przekroczenie dawki 600 mg/l może być szkodliwe dla osób chorujących na nadkwasotę, pozostali nie powinni sięgać po wodę, w której zawartość anionów HCO-3 przekracza 1000 mg/l.

Magnez w wodzie

Magnez odgrywa kluczową rolę w szeregu procesów zachodzących w ludzkim organizmie. Szczególnie ważny jest dla zachowania równowagi psychicznej, ponieważ wspiera układ nerwowy, pomaga radzić sobie ze stresem i zmniejsza uczucie zdenerwowania.

Ponadto, pierwiastek bierze udział w budowie szeregu enzymów, a także uczestniczy w tworzeniu komórek kostnych i mięśniowych. Do symptomów jego niedoborów w organizmie należą rozdrażnienie i kurcze mięśni (np. drgająca powieka). Aby producent mógł się szczycić tym, że jego woda mineralna zawiera magnez, stężenie tego pierwiastka powinno osiągnąć minimum 50 mg/l. Taka jest bowiem, tak zwana, znacząca ilość magnezu.

Sód w wodzie

Sód to pierwiastek nieodzowny dla prawidłowej pracy organizmu. Na+ sprzyja utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, reguluje gospodarkę wodną, a także wspomaga pracę mięśni. Jego niedobory zaburzają proces wymiany wody pomiędzy komórką a macierzą pozakomórkową, sprzyjają odwodnieniu organizmu i zaburzają pracę mięśni.

Problem jednak w tym, że współczesny człowiek serwuje sobie zbyt duże ilości tego pierwiastka. Podaż sodu w diecie przekracza normy (jest znacznie powyżej 200 mg), z tego względu zawartość jonów Na+ jest mniej pożądana w wodzie, niż ma to miejsce w przypadku innych minerałów.

Wapń w wodzie

Najsłynniejsza rola wapnia dotyczy wpływu na budowę kości i zębów, jednak to nie wszystko. Podaje się, że minerał ma ogromne znaczenie w regulacji pracy mięśni i przesyłaniu impulsów nerwowych.

Wapń wpływa na koagulację krwi i reguluje pracę serca. Co ciekawe, osoby chcące schudnąć powinny zadbać o odpowiednią podaż tego pierwiastka, ponieważ przyspiesza on przemianę materii. Jego niedobór może spowodować nie tylko osteoporozę, ale i zaburzenia snu, krwotoki z nosa czy stany lękowe.

Pierwiastki podrzędne i mikroskładniki

Do pierwiastków, które mogą występować w wodach mineralnych w niewielkich ilościach zaliczamy np. krzem, żelazo, fosfor i jod. O tym, czy dany składnik oddziałuje na zdrowie człowieka decyduje wartość graniczna, zwana „znaczącą ilością”.

W przypadku żelaza jest to 1 mg/l. Fe obecne w wodach mineralnych charakteryzuje się bardzo dobrym wchłanianiem w organizmie. Picie naturalnych wód zawierających ten składnik zalecane jest przede wszystkim osobom cierpiącym na anemię (niedokrwistość) lub pragnącym pobudzić procesy trawienne.

Zawartość jodu i fosforu zwykle nie przekracza ilości granicznej. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku potasu, który występuje w wodach mineralnych w bardzo niewielkich ilościach.

Z kolei krzem w wodzie przybiera postać krzemionki, rzadziej – niezdysocjowanych kwasów krzemowych. Jest to pierwiastek bardzo pożądany, dlatego na jego bazie przygotowuje się specjalne wody krzemionkowe (nie są to jednak klasyczne wody mineralne).

Woda mineralna gazowana czy niegazowana?

Pokutuje mit, że woda gazowana jest szkodliwa, dlatego najlepiej, byśmy wybierali tę bez bąbelków. Wbrew pozorom dwutlenek węgla w wodzie może być niekorzystny jedynie dla osób, które cierpią na niektóre schorzenia. Jako przykład warto wymienić choroby gardła i problemy ze strunami głosowymi, kłopoty trawienne czy nadkwasotę. Ludzie zdrowi mogą pić wodę gazowaną bez obaw. Jej zalety dostrzegamy szczególnie latem, gdy temperatura znacznie wzrasta, a my potrzebujemy wyjątkowo skutecznego orzeźwienia.

Woda niegazowana, co prawda, gasi pragnienie, jednak to CO2 odpowiedzialny jest za charakterystyczne podrażnianie języka i pozostawianie w jamie ustnej odczucia świeżości. Co więcej, dwutlenek węgla powoduje obniżenie pH wody, a w konsekwencji – utrudnia rozwój szkodliwych mikroorganizmów. Warto pamiętać, by wybierać wody, które są gazowane z natury.

Woda mineralna a źródlana – jaka jest różnica?

Konsumenci poddani wpływowi reklam często mylą te dwa artykuły. Mając w pamięci atrakcyjne hasła, wtłaczane im co dnia za pośrednictwem mediów, bezwiednie sięgają po wodę źródlaną, sądząc, że do ich koszyka trafia woda mineralna. Niestety oba produkty różnią się składem i wpływem na organizm.

Na szczęście z roku na rok obserwuje się wzrastającą świadomość konsumencką, która pozwala na rozważniejsze dokonywanie zakupów. Czy to znaczy, że wody źródlane są szkodliwe? Nie. Zwracamy jedynie uwagę na to, że nie są one tożsame z mineralnymi i nie wykazują takich samych właściwości.

Jak czytać etykiety na butelkach?

Na większości produktów znajdziemy słowny zapis minerałów. Warto jednak wiedzieć, jak przedstawiają się oznaczenia jonowe głównych pierwiastków występujących w wodach mineralnych:

Dobra woda mineralna nie tylko orzeźwia i nawadnia, ale także dostarcza minerałów. Produkt powinien zawierać pierwiastki, które wspierają pracę naszych organów i poprawiają przebieg rozmaitych procesów.