Tajemnicza roślina, która od lat jest stosowana w medycynie chińskiej. Jej inna nazwa to daktyle chińskie lub jujuba pospolita. Początkowo była uprawiana tylko w Chinach, ale z czasem zaczęto robić to także na terenie całej Azji. Może mieć formę krzewu, jak i wysokiego drzewa. Wszystko zależy od warunków miejsca, w którym rośnie.
Głożyna należy do roślin, które żyją i owocują bardzo długo, dlatego też w Chinach istnieją sady uprawiane od przeszło 200 lat. Najcenniejsze jednak są jej owoce, które wykazują korzystne właściwości zdrowotne i określane są mianem żywności funkcjonalnej. Dzięki bardzo dużej zawartości witamin i minerałów z powodzeniem znalazła zastosowanie w leczeniu i profilaktyce wielu schorzeń. W Portugalii oraz Hiszpanii głożyna pospolita oficjalnie została dopuszczona do lecznictwa. Jakimi właściwościami się cechuje? Gdzie można ją wykorzystać?
Najważniejsze właściwości owoców głożyny
Głożyna pospolita ziziphus jujuba posiada wiele prozdrowotnych właściwości. W ich składzie znajdziemy mnóstwo witamin i związków mineralnych, wśród których wymienia się witaminę A, C, witaminy z grupy B, oraz wapń, fosfor, żelazo, cynk, magnez, sód i potas. Owoce głożyny znalazły zastosowanie w tradycyjnej medycynie chińskiej. W starożytności stosowano je do leczenia astmy, zapalenia pęcherza moczowego czy kamicy.
Poprawa funkcjonowania układu pokarmowego
Daktyle chińskie poprawiają perystaltykę jelit, a także pasaż treści pokarmowej. Idealnie sprawdzą się w przypadku zaparć, ale także u osób borykających się z nadwagą. Wszystko dzięki sporej zawartości błonnika, który nie tylko poprawia trawienie, ale poprzez pęcznienie w żołądku, zwiększa uczucie sytości.
Poleca się ją małym dzieciom, a także osobom w podeszłym wieku, które cierpią na przewlekłe zaparcia. Niegdyś w aptekach można było znaleźć wysuszone, czarne owoce jujuby, które wyglądem przypominały śliwki. Ich także używano jako łagodny środek przeczyszczający.
Na dodatek korzystnie regulują poziom glukozy we krwi. Owoce zawierają wiele witamin antyoksydacyjnych, dlatego też wspomagają procesy detoksykacji, odciążając jednocześnie organy wewnętrzne (zwłaszcza wątrobę).
Wsparcie układu odpornościowego
Dzięki zawartości alkaloidów i saponin owoce głożyny oczyszczają krew z toksyn i szkodliwych metabolitów. Duża ilość przeciwutleniaczy odciąża układ immunologiczny, zapobiegając tym samym wielu chorobom.
Daktyle chińskie na spokój i dobry sen
Ekstrakt olejowy z jujuby lub spożycie świeżych owoców zapewnia odprężenie, spokój, a także równowagę hormonalną. Głożyna pospolita polecana jest osobom, które mają problemy z zasypianiem, a także narażonym na chroniczny stres i stany lękowe.
Wzmocnienie układu kostnego
Produkty zawierające składniki mineralne są niezbędne dla naszego organizmu. Daktyle posiadają wapń, który jest budulcem naszych kości, dlatego spożywanie owoców tej rośliny jest wskazane u osób ze zwiększonym ryzykiem osteopenii lub osteoporozy. Także kobiety w okresie menopauzy powinny sięgać po głożynę, nie tylko z uwagi na większą utratę wapnia, ale też w celu poprawy nastroju i złagodzenia nieprzyjemnych dolegliwości (np. uderzenia gorąca).
Młody wygląd i rewitalizacja
Duża zawartość antyoksydantów zadba także o promienny i zdrowy wygląd skóry. Ekstrakt i sok z owoców głożyny działa łagodząco na podrażnienia oraz zmniejsza stany zapalne.
Stosować je powinny osoby borykające się z trądzikiem, a także cierpiące na łuszczycę i atopowe zapalenie skóry. Można używać ich w celu profilaktyki zmarszczek oraz zmniejszenia widoczności blizn.
Wsparcie układu krążenia
Ze względu na zawartość antyoksydantów, głożyna chroni układ krwionośny, a zwłaszcza drobne naczynia włosowate. Dzięki temu jej owoce poleca się osobom chorującym na nadciśnienie tętnicze i miażdżycę, nie tylko w celach leczniczych, ale także profilaktycznie.
Głożyna pospolita – dostępność i wykorzystanie
Można ją znaleźć w sklepach ze zdrową żywnością lub kupić przez Internet. Owoce najczęściej sprzedaje się formie suszonej, rzadziej świeżej. Za opakowanie zawierające 100 g tego produktu trzeba zapłacić ok. 15 zł. Z dojrzałych owoców tej rośliny otrzymuje się także syrop z powodzeniem wykorzystywany do produkcji napojów, kompotów i drinków.
Surowe owoce, mimo chętnego spożywania w różnych rejonach świata, nie mają miana najsmaczniejszego produktu. Gotowane okazują się dużo lepsze, zaś najbardziej pomaga im proces kandyzowania. Często owoce najpierw się kisi, trzymając przez pewien czas w stężonych roztworach soli kuchennej, a dopiero potem płucze i smaży w dość gęstym syropie. Tak przygotowaną głożynę nazywa się bakaliami Wschodu – z powodzeniem mogą zastąpić rodzynki czy suszone śliwki.
W Chinach głożyna znalazła zastosowanie w kilku potrawach. Czerwone owoce wykorzystuje się do produkcji pasty, która jest nadzieniem w zongzi, czyli ryżowych plackach. Jest to tradycyjny przysmak przygotowywany na Święto Smoczych Łodzi. Jest to jedno z najważniejszych świąt chińskich i obchodzi się je piątego dnia, piątego miesiąca liczonego według kalendarza chińskiego. Poza tym owoce tej rośliny dodaje się także do kleiku ryżowego zwanego laba, który jest obowiązkowym daniem jedzonym pod koniec roku księżycowego. Można je także spożywać na surowo, dodając do owsianki, ciasta czy deserów.
Czerwone owoce po zmiksowaniu mogą z powodzeniem być także substytutem kawy. Co ciekawe, liście jujuby stanowią pożywienie dla owiec i bydła rogatego, jak również (podobnie do liści morwy) – pokarm jedwabników.
Warto wspomnieć o interesującym fakcie dotyczącym spotkania naszych kubków smakowych z owocami głożyny – otóż żucie liści jujuby pozbawia nas na pewien czas zdolności odczuwania smaku słodkiego i gorzkiego.
Głożyna pospolita (ziziphus jujuba) – kilka ważnych faktów
Legendy głoszą, że owoce tej rośliny stanowiły główne pożywienie pustelników. Obecnie spożywane są przez buddyjskich mnichów w trakcie długich medytacji. Głożyna pospolita pochodzi z rodzaju głożyna i rodziny szakłakowate. Może osiągać od 3 do 10 m długości.
Głożyna pospolita ziziphus jujuba nie jest wymagająca w uprawie. Do wzrostu potrzebuje jedynie dobrego nasłonecznienia. Z powodzeniem można uprawiać ją w klimacie ciepłym i umiarkowanym. Jest w stanie znieść temperaturę do -18 stopni.
Sadzi się ją bardzo gęsto, po 3-4 drzewa w jednym miejscu, gdyż często pełni funkcję żywopłotu. Roślina posiada cierniste pędy, które stanowią sporą przeszkodę i ochronę przed intruzami. Głożyna pospolita kwitnie wczesną wiosną, ale jej owoce dojrzewają dopiero jesienią (od sierpnia do października). Umiejscowione są na specjalnych, ulistnionych pędach. Z końcem października drzewo zrzuca swoje liście, a wraz z nimi owoconośne pędy, w które Chińczycy uderzają kijami, kiedy owoce są już dojrzałe. Dzieje się to wtedy, gdy zmieniają swoją barwę z zielonej w ciemnobrązową .
Owoce tej rośliny są wielkości oliwki i mogą przybierać różne kolory od zielonego, gdy są niedojrzałe, przez pomarańczowe, czerwone, po brązowe. Są bardzo aromatyczne. Zwykle w smaku przypominają jabłka. Osiągają 2,5 cm długości, mają kulisty lub podłużny kształt i dojrzewają na drzewie, które zostało pozbawione liści. W środku owoców głożyny znajdziemy także podłużną pestkę. Spożywa się je świeże, suszone, ale również po przetworzeniu np. w procesie kandyzowania.
Podsumowanie
Od zarania dziejów sięgamy po naturalną moc ziół i innych roślin, wykorzystując ich dobroczynne właściwości. Głożyna cieszy się uznaniem i dobrą opinią zarówno wśród zielarzy, jak i szefów kuchni. Znalazła zastosowanie w leczeniu i profilaktyce wielu schorzeń. Ciągłe poszukiwanie kolejnych dróg jej wykorzystania może otworzyć drogę do rozwiązania wielu problemów zdrowotnych współczesnego człowieka.
