Dieta oczyszczająca: czy specjalny jadłospis pozwala usunąć toksyny z organizmu?

Dieta oczyszczająca to jedno z najchętniej wybieranych rozwiązań pozwalających na skuteczne wyeliminowanie toksyn z organizmu. Jak powinna wyglądać? Dlaczego regularne oczyszczanie organizmu jest tak istotne? Które ze sposobów na oczyszczanie organizmu warto wykorzystać?

Dlaczego oczyszczanie organizmu jest ważne?

Człowiek jest istotą rozumną, która zbudowała niezwykłą cywilizację. Przez tysiące lat rozwijaliśmy nowe technologie, odkrywaliśmy sposoby na szybsze otrzymywanie pewnych surowców. Przez lata zmieniała się także nasza dieta, a organizm dostosowywał się do metabolizowania nowych składników.

Ewolucja dała nam narzędzia do radzenia sobie niemal z każdym produktem żywnościowym. Przewód pokarmowy przetwarza i trawi różnorakie substancje, a wspiera nas w tym mikrobiom. Wątroba chroni organizm przed szkodliwymi substancjami, toksynami, ale metabolizuje też wiele innych, korzystnych związków. Nerki również filtrują i pozbywają się tego, co zbędne ^[1]. Jednak teraz powinniśmy wiedzieć czym jest dieta oczyszczająca.

Mimo tak dobrego przygotowania do funkcjonowania w świecie, wciąż chcemy osiągać pewne rzeczy szybciej i łatwiej, lata nieodpowiedniego stylu życia i diety chcemy zrekompensować w ciągu kilku, maksymalnie kilkunastu dni, w ciągu jednej kuracji. Dlatego też poszukujemy rozwiązań, które pozwolą poprawić stan organizmu, najlepiej na już.

Diety oczyszczające – niezliczona ilość wariantów

Diety oczyszczające – nazwa z pewnością chwytliwa, a firmy je polecające i dystrybuujące prześcigają się w coraz to nowszych pomysłach. Co ma nam oferować taka dieta? Jak sama nazwa wskazuje – oczyszczać, czyli usuwać wszelkie związki zagrażające człowiekowi i pogarszające jego stan zdrowia. Pytanie, co w diecie oczyszczającej można znaleźć i jak właściwie ona wygląda? ^[2].

Oczyszczająca dieta sokowa

Dieta oczyszczająca może być dietą sokową, w której za oczyszczanie organizmu będą odpowiedzialne płyny. Oczywiście sok dobrej jakości, najlepiej świeżo wyciśnięty, dostarcza wielu witamin, minerałów i fitoskładników może być doskonałym uzupełnieniem codziennej diety. Ale już poleganie tylko i wyłącznie na sokach sprawi, że organizmowi dajemy głównie duże ilości cukrów prostych.

Rezygnacja z normalnych potraw na rzecz płynów także może sprawić, że układ pokarmowy nieco odetchnie, jednak sokami nie dostarczymy wielu ważnych składników odżywczych: witamin z grupy B, żelaza, wapnia, tłuszczu i białka. Chociaż produkty roślinne zawierają pewne ilości owych związków, to nie są one zbyt duże, a ponadto są gorzej wchłaniane ^[3].

Oczyszczająca i odchudzająca woda z cytryną

Oczyszczać organizm, zdaniem wielu, może również woda z cytryną. Ma podobno redukować masę ciała, usuwać toksyny i poprawiać wygląd skóry. Kwas cytrynowy rzeczywiście może usuwać np. aluminium, ale badanie było przeprowadzone na myszach. Utrata masy ciała będzie miała miejsce, ale czego możemy się spodziewać, gdy jesteśmy na głodówce? Poza nawodnieniem i lepszym smakiem takiej wody, co może pomóc osobom nie przepadającym za wersją “czystą”, trudno mówić o jakimkolwiek inny działaniu, a już zwłaszcza oczyszczającym ^[2].

Głodówka – sposób na „detoks”

Inną metodą na “detoks” jest głodówka. Autorzy często odwołują się w tym wypadku do czasów pradawnych, kiedy to człowiek musiał czasem wytrzymać dłuższy czas bez jedzenia. Miało i ma to podobno wpływać zbawiennie na organizm – pozwala mu odpocząć, pozbyć się nadmiernej masy ciała, poprawić trawienie, itp. Co się dzieje w czasie głodówki? Brak pozyskiwanej energii z pożywienia rzeczywiście oznacza spadek masy ciała, jednak w pierwszej kolejności tracimy masę mięśniową, a z czasem dopiero tłuszczową.

Ponadto powrót do normalnego żywienia oznacza nagły wyrzut insuliny, która to aktywuje szereg szlaków metabolicznych, odpowiedzialnych za lipogenezę, czyli syntezę kwasów tłuszczowych w organizmie, a następnie ich magazynowanie. W najlepszym wypadku tzw. efekt jo-jo prowadzi do tej samej masy ciała co przed “kuracją”, ale z większym udziałem tkanki tłuszczowej. Nieco lepszy może być post przerywany (Intermittent Fasting), choć jego efekty są często podobne ^[4].

Dieta bez glutenu i laktozy – czy ma to sens?

Przy oczyszczaniu po prostu trzeba powiedzieć o tym składniku, ale też o laktozie. To dwaj najwięksi wrogowie ludzkości i zdrowia, a przynajmniej taka opinia panuje. Gluten jest szkodliwy dla osób z celiakią i nadwrażliwością na gluten, laktoza z kolei musi być wykluczona z diety przy nietolerancji tego cukru. U zdrowych osób nie powodują żadnych niekorzystnych skutków, a wprowadzanie do diety glutenu rekomenduje się już w 4. miesiącu życia dziecka (między 4. a 7. miesiącem życia) ^[6].

Jeżeli czujesz się lepiej po rezygnacji z obu substancji, to prawdopodobnie padłeś ofiarą większego zwracania uwagi na to, co jesz. Eliminacja glutenu oznacza poszukiwanie alternatyw w postaci innych zbóż, większe spożycie warzyw i owoców, rezygnację z wielu popularnych słodyczy i wypieków. Przy eliminacji laktozy sięgasz po jogurty sojowe, kokosowe, napoje roślinne, itp. Ale dieta eliminacyjna to także ryzyko, że Twój stan się pogorszy – produkty mleczne bezlaktozowe mają więcej cukru, a usuwanie glutenu z produktów normalnie je zawierających oznacza upakowanie do nich wielu ulepszaczy, stabilizatorów, itp. ^[6].

Ćwiczenia na oczyszczenie organizmu z toksyn

Czas przejść do nieco sensowniejszych metod, a taką wydaje się aktywność fizyczna. Ćwiczenia zwłaszcza o charakterze wytrzymałościowym, ale też każde inne mocno podkręcają metabolizm, dzięki czemu szybciej możemy się pozbyć zalegających ubocznych produktów przemiany materii. Regularna, ale umiarkowana aktywność fizyczna (to znaczy, że nie mówimy tutaj o sportowcach wyczynowych) poprawia także odpowiedź organizmu na stres, odporność na działanie wolnych rodników i mechanizmy ich usuwania.

Jakie są korzyści z pocenia się w kontekście oczyszczania? – pobyt w saunie zwiększa usuwanie przez skórę m.in. amfetaminy, ale chyba nie o to nam chodzi ^[7][8][9].

Lewatywy dobrym sposobem na szpital

W poszukiwaniu różnych rozwiązań często sięgamy po najgrubszy kaliber. Takim jest lewatywa czy płukanie jelita wodą, czyli hydrokolonoterapia. Pierwszy zabieg ma swoje uzasadnienie w przypadku ciężkich zaparć czy potrzeby oczyszczenia jelita grubego przed zabiegiem, porodem, itd. Drugi to już czysty wymysł dla zysku.

Oczywiście lewatywa i hydrokolonoterapia swoje zadanie spełniają – oczyszczają jelito. Ale ich nadużywanie, a w szczególności wtaczanie dużych ilości wody do jelita może zakończyć się odwodnieniem, zaburzeniami w obrębie mikrobioty jelitowej czy, w najgorszym przypadku, perforacją jelita, która zapewni nam miejsce w szpitalu ^[5].

Dieta koktajlowa

Zdecydowanie lepsza od soków i wcale nie musi być niedoborowa. Produkty i potrawy płynne lub półpłynne wpisują się w zasady diety lekkostrawnej – odżywiają, ale nie obciążają układu pokarmowego. Możemy zatem poczuć się po nich lżej i czuć “oczyszczenie” (rzecz jasna, niedosłownie).

Poleganie tylko i wyłącznie na tego typu posiłkach wcale nie musi być dobre, jeśli nie jest wskazane z przyczyn chorobowych, bo nieco rozleniwia cały układ pokarmowy, zwłaszcza funkcję żucia. Ale jako jeden z elementów diety lub 2-3 dniowa terapia po żywieniowych trudach sprawdzi się świetnie.

Zioła, przyprawy i… chlorella

Abstrahując od wielu dziwnych koktajli na bazie przypraw, jest to element, który w diecie każdego człowieka powinien się znaleźć. Bazylia, imbir, kardamon, cynamon i wiele innych roślin działa przeciwzapalnie i przeciwutleniająco, a przy tym niweluje ryzyko wielu groźnych chorób. Takie “oczyszczanie” to rozumiemy.

Jeśli natomiast padłeś ofiarą wielkiego bum na chlorellę, to musimy Cię zmartwić. Rzeczywiście wiąże metale ciężkie i inne szkodliwe substancje, ale robi to już w hodowli. Chlorella rozwija się w koloniach, więc gdy pojawi się zagrożenie, pojedyncze komórki zamykają w swoim wnętrzu zagrożenie, aby ochronić resztę towarzyszy. Dostarczasz zatem do organizmu prawdziwą bombę “toksyn”, a przecież miałeś je usuwać ^[10].

Jak zatem powinno wyglądać oczyszczanie organizmu?

Twój organizm oczyszczają wątroba, nerki, płuca, skóra i jelita. Zapewniam Cię, że to zespół idealny i wystarczający, który spełnia swoją funkcję należycie. Jeśli rzeczywiście dojdzie u Ciebie do zatrucia toksynami, to pomoże Ci tylko szpital, a nie soki i głodówki.

To co powinieneś robić, to dbanie o to, co masz najlepszego – Twój organizm. Zatem jeśli musisz koniecznie używać stwierdzenia dieta “oczyszczająca”, to takie zalecenia dla Ciebie mamy. Przede wszystkim dbaj o podaż różnorodnych produktów: niech w każdym posiłku znajdą się warzywa i/lub owoce (min. 400-500 g dziennie, więcej warzyw) oraz produkty pełnoziarniste. Każdego dnia dbaj o podaż nabiału, orzechów czy roślin strączkowych.

Kilka razy w tygodniu dostarcz organizmowi pełnowartościowego białka z mięsa lub ryb (jeśli jesteś wegetarianinem lub weganinem, zatroszcz się o odpowiednio zbilansowaną dietę). Pij przynajmniej 2 litry wody i innych płynów dziennie, zwłaszcza zielonej herbaty i kawy, jeśli nie ma przeciwwskazań. Zamiast soli używaj ziół i przypraw.

Zrezygnuj z palenia papierosów i picia alkoholu. Posiłki przygotuj w miarę możliwości samemu lub korzystaj z gotowych dań o dobrym, sprawdzonym składzie. Unikaj produktów silnie przetworzonych, słodyczy, wypieków ciastkarskich, czerwonego mięsa, masła, oleju kokosowego i palmowego oraz innych źródeł cukrów prostych i tłuszczów nasyconych oraz trans. Używaj olejów roślinnych: rzepakowego, lnianego, oliwy z oliwek. Daj szansę siemieniu lnianemu lub nasionom chia. Ciesz się różnymi smakami, zamiast ograniczać – jedz mądrze. Zadbaj również o minimum 30 minut aktywności fizycznej dziennie i w miarę potrzeb/możliwości/chęci zwiększaj ją stopniowo. Twój organizm Ci za to podziękuje.

Bibliografia

1. Dieta oczyszczająca – szkodzi czy pomaga? [ncez.pl] [Dostęp: 24.07.2019]
2. Klein, A. V., & Kiat, H. (2014). Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 28(6), 675–686
3.  Dieta sokowa – cała prawda o detoksie. [holisticclinic.pl] [Dostęp: 24.07.2019].
4. Harris. L i wsp.: Short-term intermittent energy restriction interventions for weight management: a systematic review and meta-analysis., Obesity Reviews 2018
5. DETOKS SOKOWY I USUWANIE ZŁOGÓW LEWATYWĄ – DLACZEGO TO NIE MOŻE DZIAŁAĆ? [CRAZYNAUKA.PL] [DOSTĘP: 24.07.2019].
6. Michałowska, J., Pastusiak, K., & Bogdański, P. (2018). Kontrowersje wokół glutenu. Varia Medica, 2(1), 13-19.
7. Genuis, S. J. (2010). Elimination of persistent toxicants from the human body. Human & Experimental Toxicology, 30(1), 3- 18.
8. Nadeau, V., Truchon, G., Brochu, M., Tardif, R. (2006). Effect of physical exertion on the biological monitoring of exposure of various solvents following exposure by inhalation in human volunteers: I. Toluene. J Occup Environ, 3: 481–489.
9. Barnes, A.J., Smith, M.L., Kacinko, S.L., et al. (2008). Excretion of methamphetamine and amphetamine in human sweat following controlled oral methamphetamine administration. Clin Chem, 54: 172–180.
10. Zdrowie w przyprawach – cz.1 i 2., artykuł ze strony Żyj Zdrowo! [Dostęp: 24.07.2019]. https://zyj-zdrowo.webnode.com/l/zdrowie-w-przyprawach/ i https://zyj-zdrowo.webnode.com/l/zdrowie-w-przyprawach-cz-2/