Dieta Atkinsa to jadłospis opracowany w latach 70. XX wieku przez amerykańskiego lekarza kardiologa – Roberta Atkinsa. To restrykcyjna dieta redukcyjna, wokół której pojawia się mnóstwo kontrowersji. Czy faktycznie jest skuteczna? Czy jej stosowanie jest w pełni bezpieczne dla organizmu?
Dieta redukcyjna to jeden z fundamentów odchudzania. To właśnie od metamorfozy sposobu odżywiania zdecydowana większość zaczyna walkę o zgrabną sylwetkę. Niekiedy decydujemy się tylko i wyłącznie na wprowadzenie drobnych korekt, innym razem sięgamy po indywidualnie przygotowane jadłospisy, a innym razem sięgamy po tzw. gotowce – tj. gotowe jadłospisy oparte na konkretnych zasadach odżywiania.
Jedną z popularniejszych gotowych diet redukcyjnych jest dieta dr Atkinsa. To komercyjny program dietetyczny, który sprawił, że Time umieścił amerykańskiego kardiologa w 10-tce najbardziej wpływowych osób w 2002 roku.
Co to jest dieta Atkinsa?
Dieta Atkinsa to niskowęglowodanowy program dietetyczny, w którym podstawą codziennego jadłospisu są tłuszcze oraz białka. Choć dr Atkins zmarł w 2003 roku, to jego jadłospis nadal cieszy się ogromną popularnością.
Co oczywiste, dieta Atkinsa szczególnie popularna jest nie tylko w Stanach Zjednoczonych – kraju, w którym urodził, mieszkał i leczył Robert Atkins – twórca diety. Zasięg diety jest globalny – z jadłospisu Atkinsa korzystają mieszkańcy każdego z kontynentów. Choć trzeba przyznać, że popularność tego sposobu żywienia na skutek nieprzychylnych tez nieco zmalała.
Dieta Atkinsa określana często – dietą gwiazd (stosuje/stosowało ją wiele celebrytów m.in.: Beyonce, Kim Kardashian), to rozwiązanie, o którym dzisiaj mówi się jako skutecznym, aczkolwiek pociągającym za sobą szereg reakcji niepożądanych. Ten program dietetyczny składa się z czterech etapów (faz).
Fazy diety Atkinsa
Ten program dietetyczny składa się z czterech etapów (faz):
Faza I – zwana również fazą indukcji lub fazą wstępną. Faza I diety Atkinsa uznawana jest za zdecydowanie najbardziej restrykcyjną – z uwagi na fakt, iż podczas jej trwania należy ograniczyć ilość węglowodanów do 20 g (nie wliczając w to błonnika pokarmowego). Co więcej, węglowodany powinny w 80% pochodzić z gotowanych warzyw.
Podstawą diety Atkinsa powinno być białko. Nie ma jednak potrzeby szczególnego ograniczania dostarczania tłuszczów. Mięso można podawać zarówno ze skórą, jak i tłuszczem. Atkins w fazie I zaleca zwiększyć spożycie wody i herbatek (do których zamiast cukru można używać słodzików) do 8 szklanek dziennie. Istotnym elementem diety Atkinsa jest regularność. Kardiolog zaleca spożywać 3-5 posiłków dziennie (3 duże lub 5 małych), najlepiej w równych odstępach czasu – nie przekraczających 6 godzin. Dietę warto uzupełniać suplementami.
Celem fazy I jest przygotowanie organizmu do wykorzystania zjawiska ketozy – stanu, w którym do celów energetycznych wykorzystywane są ciała ketonowe pochodzące z utleniania wolnych kwasów tłuszczowych.
Faza II – to etap, w którym w dalszym ciągu celem jest utrata zbędnych kilogramów, z tymże – możemy zwiększyć ilość spożywanych węglowodanów. Zaleca się systematyczne zwiększanie podaży węglowodanów o około 5 gramów tygodniowo. Ma to na celu pozwolić ocenić ile węglowodanów możesz jeść jednocześnie tracąc na wadze.
Co ważne, faza II zakłada pozyskiwanie węglowodanów także z niektórych owoców (truskawki, maliny, jagody), nasion, orzechów oraz niektórych serów. Nadal jednak podstawę diety stanowi białko i tłuszcze.
Podobnie jak w przypadku pierwszej fazy – należy dbać o systematyczną konsumpcję oraz odpowiednie nawodnienie. Zaleca się również stosowanie suplementów diety wspomagających redukcję.
Faza III – to etap, w którym można zwiększać podaż węglowodanów o 10 g tygodniowo, aż do osiągnięcia pułapu 100 g. Przy czym, w przypadku gdyby zaczęły pojawiać się problemy z nadmiernym apetytem i/lub utrzymaniem (utrwalaniem) wagi – należy zredukować ilość węglowodanów w diecie.
Co więcej, w fazie III diety Atkinsa, możemy dodatkowo spożywać: warzywa wysokoskrobiowe, rośliny strączkowe, owoce oraz zboża.
Czy dieta dr Atkinsa jest zdrowa? Kontrowersje wokół diet niskowęglowodanowych.
Dieta Atkinsa to sposób odżywiania, który budzi spore kontrowersje – zarówno wśród osób, które pragną schudnąć, jak i specjalistów (lekarzy, dietetyków, ekspertów ds. żywienia). Wszak, to metoda, która prowadzi do wystąpienia kwasicy ketonowej – choroby, sklasyfikowanej na liście ICD-10.
Warto jednak przy tym zauważyć, że według autora diety – Romana Atkinsa, zjawisko kwasicy ketonowej to pozytywny proces, który pozwal w zdrowy sposób schudnąć. Pytamy zatem: czy, aby schudnąć trzeba narażać organizm na występowanie chorób znajdujących się na liście ICD-10?
To jednak nie wszystko. Żywienie się zgodnie z zasadami proponowanymi przez amerykańskiego lekarza, sprawia, że organizm musi zmagać się z nadmierną podażą nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu. Konsekwencją tego mogą być problemy z układem naczyniowo-sercowym.
Idąc dalej warto zwrócić uwagę na fakt, iż w diecie Atkinsa mamy do czynienia z bardzo niską podażą błonnika, co z kolei może prowadzić do silnych zaburzeń. Przypomnijmy tylko, że błonnik przyczynia się między innymi do:
Lista skutków ubocznych w przypadku stosowania diet niskowęglowodanowych jest znacznie dłuższa. Niewielka podaż węglowodanów może wywoływać szereg reakcji niepożądanych: Stosując dietę Atkinsa przez dłuższy okres, może dojść do jeszcze poważniejszych problemów: zaburzeń gastrycznych, niedoborów pokarmowych, wzrostu tętna, znacznego ograniczenia wydolności oraz poważnych zmian w mikroflorze jelit. Popularność diety Atkinsa nie jest dziełem przypadku. Ogromne zainteresowanie tym jadłospisem, nie jest wynikiem działań marketingowych, a niewątpliwej skuteczności. Stosowanie diety Atkinsa pozwala osiągnąć całkiem przyzwoite rezultaty. Według licznych opinii, można schudnąć nawet 3-4 kilogramy w ciągu jednego miesiąca stosowania diety. Co prawda, wielu ekspertów podkreśla, że nie jest to w żadnym stopniu związane z ograniczeniem węglowodanów, tylko wynika z ograniczonej kaloryki. Ogromną zaletą tego rozwiązania jest również fakt, iż ten plan dietetyczny nie wyklucza spożywania produktów, które w lwiej części diet redukcyjnych są zakazane. Na diecie Atkinsa, nie ma problemu z jedzeniem jajecznicy na boczku czy stosowania wysokokalorycznych sosów. Dieta dr Atkinsa przeznaczona jest tylko i wyłącznie dla osób, które cieszą się pełnym zdrowiem. W przypadku jakichkolwiek problemów zdrowotnych, tak restrykcyjny jadłospis stanowić może zagrożenie dla naszego organizmu. Co więcej, dieta Atkinsa może być problemem dla osób aktywnych fizycznie. Brak węglowodanów w diecie oznacza bowiem znacznie gorszą wydolność oraz towarzyszące uczucie osłabienia i bezustanne zmęczenie. Oczywiście, do tak niskiej podaży węglowodanów można się przyzwyczaić, aczkolwiek tu rodzi się pytanie – czy aby na pewno dieta ta warta jest uwagi? Jadłospis Atkinsa to restrykcyjny plan żywieniowy, który w zależności od faz – może być modyfikowany. Poniżej przedstawiamy przykładowe programy dietetyczne dla czterech faz diety Atkinsa. Jadłospis diety Atkinsa – faza I Jadłospis diety Atkinsa – faza II Jadłospis diety Atkinsa – faza III i IV Program dietetyczny Atkinsa, choć przez wielu przedstawiany był swojego czasu jako rewolucja w odchudzaniu, nie jest niczym więcej niż klasyczną dietą niskowęglowodanową obarczoną konkretnymi restrykcjami. Moda na odchudzanie się według wytycznych amerykańskiego kardiologa – nie jest co prawda już tak duża, jak miało to miejsce na samym początku XXI wieku, aczkolwiek – nadal wiele osób sięga po to rozwiązanie dietetyczne. Czy słusznie? Czy warto korzystać z tej diety? Biorąc pod uwagę zagrożenia wynikające ze stosowania tak restrykcyjnego jadłospisu, odpowiedź na to pytanie może być tylko jedna. Diety Atkinsa z całą pewnością nie można określić mianem zdrowej, pełnowartościowej i zbilansowanej. Owszem, przyniesie korzyść w postaci zgubionych nadprogramowych kilogramów, ale może przy tym spowodować szereg innych, niepożądanych reakcji.Zalety stosowania diety Atkinsa, czyli o plusach niskowęglowodanowej diety
Dla kogo przeznaczona jest dieta redukcyjna dr Atkinsa?
Dieta Atkinsa – przykładowy jadłospis i przepisy
Śniadanie Omlet z pieczarkami II Śniadanie Rosół z kury (bez makaronu) Obiad Grillowany łosoś z gotowanymi warzywami: brokułem i marchewką Podwieczorek Rolada z łososia nadziewana twarożkiem Kolacja Pierś grillowana z cukinią i dipem czosnkowym Śniadanie Jajecznica z cebulą na boczku II Śniadanie Sałatka z kurczaka z fetą, pomidorami, sałatą i orzechami Obiad Grillowany stek z gotowanymi warzywami: kalafiorem i marchewką Podwieczorek Galaretka z bitą śmietaną Kolacja Sałatka z krewetek i gotowanych warzyw Śniadanie Omlet z szynką i pomidorami II Śniadanie Rosół z kury (bez makaronu) Obiad Burger na sałacie (bez pieczywa) z sosem, pomidorem, ogórkiem i serem Podwieczorek Baton wysokobiałkowy (dla sportowców) Kolacja Sałatka z kurczaka i twarożku Czy warto korzystać z diety Atkinsa?