Ashwagandha zyskuje coraz większe grono zwolenników. Jej wyjątkowymi właściwościami zainteresowane są przede wszystkim osoby zestresowane, ale także i te dbające o doskonałą formę. Znana od wieków i stosowana w medycynie ajurwedyjskiej, poddawana jest badaniom klinicznym, które mają za zadanie analizę sposobu jej działania i zakres jej dobroczynnego wpływu na ludzki organizm.
Co to jest ashwagandha?
Ashwagandha (Withania Somnifera) zwana jest także indyjskim żeń-szeniem, Winter Cherry, czy Smell of Horse. W Polsce nosi imię witania ospała. Wbrew swojemu polskiemu przydomkowi ostatnie, co można powiedzieć o tej niezwykłej roślinie jest to, że jest ospała. Przeciwnie ashwagandha działa i to bardzo intensywnie, wykazując szereg korzystnych właściwości dla ludzkiego organizmu. Szczególnie cenne są korzeń i owoce, wiele wartościowych substancji znajdziemy jednak także w liściach. .
Withania Somnifera należy do gatunku Solanacea, czyli psiankowatych. Spotkamy ją na Bliskim Wschodzie i w Azji Środkowej. Ashwaganha najbardziej intensywnie pojawia się na Półwyspie Indyjskim. Ashwagandha zawiera szereg związków chemicznych, dzięki którym ma zdolność pozytywnego działania na organizm człowieka. Z tego względu stosowana była od bardzo dawna w medycynie ajurwedyjskiej, a dziś znajduje coraz większe uznanie świata zachodniego.
Tradycyjne zastosowanie Ashwagandhy
System medyczny, znany już od roku 6000 pne, nazywany Ajurwedą wykorzystywał ashwaganhę jako remedium na rozmaite dolegliwości. Korzeń rośliny stosowano w postaci toników mających na celu tonizowanie organizmu, pobudzenie energii i witalności. Wyciągów używano jako środków moczopędnych, usuwających patogeny, przeciwzapalnych i rozgrzewających.
Ashwaganda przez wieki wykorzystywana była także jako afrodyzjak, uważano między innymi, że pomaga zwiększać liczbę plemników. Ziele wspiera osoby cierpiące na bezsenność, reumatyzm czy zaparcia.
Co więcej, stosowana zewnętrznie, ashwaganha wspiera leczenie obrzęków, wrzodów, czyraków czy wyprysków. Jak widać, medycyna ajurwedyjska czerpała z mocy ashwagandhy całymi garściami. Także współcześni naukowcy widzą w niej szansę na złagodzenie rozmaitych dolegliwości i wspieranie tradycyjnych terapii wielu chorób.
Na co działa ashwagandha?
Ashwaganda wykazuje szereg właściwości, dzięki którym wspiera przebieg wielu procesów zachodzących w ludzkim organizmie, a także blokuje te niepożądane. Roślina jest uznawana za adaptogen, czyli środek, który wspomaga odporność i pozwala dostosować się do wyzwań współczesnego świata.
Ashwagandha na stres
Jednym z największych problemów, z jakim zmaga się obecnie człowiek jest wszechobecny stres. Zarówno ten psychiczny, jak i fizyczny rujnuje nasze zdrowie, wywołując szereg długofalowych skutków.
Ashwaganha pomaga lepiej radzić sobie ze stresem i jego konsekwencjami. Testy przeprowadzone na szczurach wykazały, że roślina stosowana w postaci surowej jest silnym środkiem antystresowym. Wyniki te potwierdzają słuszność postępowania medyków ajurwedyjskich, zalecających toniki w zapobieganiu i leczeniu skutków nadmiernego stresu, jak miażdżyca, przedwczesne starzenie się, zapalenie stawów, cukrzyca czy nadciśnienie. [1]
Badania dowiodły, że związki zawarte w korzeniu rośliny mają działanie porównywalne z tymi, które znajdziemy w lekach przeciwdepresyjnych. W związku z tym ashwagandha może być pomocna u osób zmagających się ze stanami depresyjnymi i lękowymi. [1]
Wstępne badania sugerują, że zdolność ashwagandhy do łagodzenia stresu może wynikać z moderującego wpływu na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza. Dokładniejsze poznanie tego zagadnienia wymaga jednak dalszych testów z wykorzystaniem większej próby – zróżnicowanej klinicznie i kulturowo – a także różnych dawek. [2]
Uważa się, że przyjmowanie ashwagandhy może pomóc osobom walczącym z takimi chorobami, jak depresja, schizofrenia, ChAD (choroba afektywna dwubiegunowa) a także złagodzić efekty uboczne stosowania leków.
Ashwagandha w walce z Alzheimerem
Badania wykazały, że ashwagandha może być bardzo pomocna w przypadku osób chorujących na Alzheimera. Jej dobroczynne działanie polega na blokowaniu nieprawidłowego fałdowania się łańcuchów białkowych w tkance mózgowej. Ta zmieniona tkanka jest główną przyczyną występowania choroby upośledzającej wiele funkcji mózgu – głównie pamięć i koncentrację.
Ashwaganda pozwala opóźniać procesy degeneracji i blokuje tworzenie się specyficznych włókien. Ashwagandha wykazuje także pozytywne działanie w przypadku chorób Parkinsona i Huntingtona. Wyciąg z rośliny działa podobnie, jak kwas gamma-aminomasłowy, znany także jako kwas γ-aminomasłowy lub GABA – pomaga w tworzeniu się dendrytów. [3]
Dendryty odpowiedzialne są za odbieraniu bodźców i przesyłaniu sygnałów do ciała komórki neuronowej. Stanowiąc nawet 90% powierzchni neuronów, łącząc je między sobą i przewodząc impulsy, dendryty pełnią ogromną rolę w prawidłowej pracy mózgu.
Działanie przeciwzapalne i antynowotworowe ashwagandhy
Poza wymienionym wcześniej wpływem na układ nerwowy, wyciąg z ashwagandy wykazuje także działanie przeciwzapalne. Stosowany jest jako uzupełnienie terapii RZS (reumatoidalnego zapalenia stawów) i zapalenia kości. Podejrzewa się, że związki zwane witanaloidami, które można znaleźć w ashwagandzie pomagają w walce z nowotworami takich narządów, jak trzustka, piersi, płuca, jelito grube.
Badania przeprowadzone na komórkach jajnika chomika chińskiego (CH) wykazały, że wyciąg z korzenia ashwaganhy hamuje wzrost komórek i zapobiega tworzeniu się kolonii. Jest to powód, by wdrożyć witanię jako element uzupełniający konwencjonalną chemioterapię lub radioterapię. [1]
Co zawiera Ashwagandha?
Wyjątkowe właściwości rośliny wynikają z jej unikatowego składu. W korzeniach, liściach, owocach i kwiatach ashagandhy znajdziemy moc składników, które w aktywny sposób wpływają na procesy zachodzące w organizmie, wspierając je, gdy są korzystne, a także blokując w przypadku, gdy nam zagrażają.
W roślinie znajdują się między innymi witanolidy. Są to niezwykle aktywne biologicznie związki, należące do grupy laktonów steroidowych. Witaloidy wykazują działanie antybakteryjne, cytostatyczne i antyrakowe. W związki te bogate są głównie korzenie i liście. Za adaptogenne funkcje ashwagandhy odpowiedzialne są glikowitanolidy.
Ashwagandha zawiera:
- glikowitanolidy: sitoindozydy, witanozydy;
- flawonoidy: kempferol i naringenina;
- alkaloidy: anahigryna, anaferyna, somniferyna, witanina, tropina;
- fenolokwasy: kwas chlorogenowy i galusowy;
- fitosterole: β-sitosterole;
- kumaryny: skopoletyna.
Kiedy stosować ashwagandhę?
Wyciąg z witanii ospałej jest bardzo aktywny i w realny sposób wpływa na nasz organizm. Z tego względu do jego stosowania należy podejść z rozwagą tak, by jak najlepiej wykorzystać wyjątkową moc rośliny, jednocześnie sobie nie szkodząc. Ashwagandę powinniśmy stosować po konsultacji ze specjalistą, który oceni, czy nasz stan zdrowia i przyjmowane leki pozwalają na taką suplementację.
Z uwagi na ich pobudzające działanie, preparaty zawierające wyciąg z witanii powinniśmy przyjmować rano, ponieważ wieczorem mogą utrudniać zasypianie. Stosowane w odpowiedni sposób dodadzą nam energii i pomogą lepiej radzić sobie w wyzwaniami każdego dnia. Komu najlepiej posłuży ashwagandha?
Ziele sprawdzi się u osób zestresowanych, intensywnie pracujących i trenujących.
Ashwagandha to także idealne rozwiązanie dla studentów, którzy zmagają się z trudnościami sesji, często łącząc naukę z karierą zawodową. Pod okiem lekarza preparaty zawierające ashwagandhę można włączyć jako uzupełnienie terapii Alzheimera, leczenia nowotworów czy depresji.
Czy ashwagandha powoduje skutki uboczne?
Jak wiele innych naturalnych remediów, ashwagandha nie może być stosowana przez każdego i w dowolnym momencie. Jej niewłaściwe używanie może się wiązać z wystąpieniem skutków ubocznych. Witania nie jest wskazana dla kobiet planujących i będących w ciąży.
Przed zastosowaniem środków na bazie ashwagandhy powinny się także powstrzymać panie, które karmią piersią. Jeśli stosujesz leki przeciwbólowe i nasenne, stosowanie ashwagandhy skonsultuj z lekarzem. Podobnie, gdy cierpisz na nadczynność tarczycy – ziele działa bowiem pobudzająco.
Do skutków ubocznych obserwowanych podczas przyjmowania ashwaganhy można zaliczyć bezsenność (jeśli stosujemy ją o niewłaściwej porze), a także nadmierne pobudzenie, występujące głównie u osób z nadczynnością gruczołu tarczycowego. Jak każdy naturalny środek, ashwagandha może także powodować reakcje uczuleniowe, dlatego warto upewnić się, że nie mamy na nią alergii.
Podsumowanie
Ashwagandha to wyjątkowa roślina, która ukrywa w sobie moc niezwykle aktywnych substancji. Świat medycyny stale zgłębia tajemnice naturalnych środków, poznając korzyści płynące z ich zastosowania w przypadku rozmaitych schorzeń. W przypadku ashwagandhy na uwagę z pewnością zasługuje zdolność do łagodzenia stresu oraz przeciwzapalne i przeciwnowotworowe właściwości związków zawartych w korzeniu, łodydze czy owocach rośliny.
Regularne przyjmowanie suplementów na bazie tego ziela może przynieść ogromne korzyści dla naszego organizmu, pod warunkiem, że stosujemy je rozsądnie i zgodnie z zaleceniami.
Źródła:
Singh N, Bhalla M, de Jager P, Gilca M. An overview on ashwagandha: a Rasayana (rejuvenator) of Ayurveda. Afr J Tradit Complement Altern Med. 2011;8(5 Suppl):208–213. doi:10.4314/ajtcam.v8i5S.9
Lopresti AL, Smith SJ, Malvi H, Kodgule R. An investigation into the stress-relieving and pharmacological actions of an ashwagandha (Withania somnifera) extract: A randomized, double-blind, placebo-controlled study. Medicine (Baltimore). 2019;98(37):e17186. doi:10.1097/MD.0000000000017186
Sharma A, Kumar Y. Nature’s Derivative(s) as Alternative Anti-Alzheimer’s Disease Treatments. J Alzheimers Dis Rep. 2019;3(1):279–297. Published 2019 Nov 21. doi:10.3233/ADR-190137
